De blog gaat dit keer over veel voorkomende patronen die ik in gezinnen tegenkom. Een worsteling waar je niet de enige in bent, al voelt dat vaak wel zo. Deze worsteling zorgt voor onzekerheid bij ouders én puber. Vaak komen dan gedachten boven als: “Hoe doen anderen dat?”. Uiteraard besef ik mij dat niet elk gezin bestaat uit een vader & moeder. Ik gebruik deze gezinssituatie wel in deze blog, omdat ik deze samenstelling vooral in mijn praktijk tegenkom. Omdat ik gezinnen graag herkenning en erkenning wil bieden op dit gebied schrijf ik deze blog, want:

Niemand is perfect.
We maken fouten.
We zeggen de verkeerde dingen.
We vallen en we staan weer op.
Beter.

(Bron: voorpositiviteit.nl)

Oudertype 1

Type 1 is de ouder die goed is in het aangeven van grenzen, is consequent en soms wat aan de harde kan in de ogen van de andere ouder. Type 1 komt vaak thuis in een sfeer waar ze niet blij van worden, terwijl ze na een dag werken juist toe zijn aan rust. Soms gaan ze hierdoor (onbewust) nog langer en nog meer werken. Hierdoor komt er nog meer op de schouders van de andere ouder terecht. Type 1 vinden hulp vaak niet nodig, ze willen het zelf oplossen. “Laat hem maar onderuit gaan, daar leert hij van”.  Totdat ze merken dat de begeleiding helpt bij het zelf kunnen en leren oplossen van de worstelingen. In veel gezinnen waar ik mee werk is type 1 (onbewust) een emotioneel afwezige ouder. Deze ouder heeft weinig tot geen ruimte om er emotioneel te zijn voor de kinderen. In 9 van de 10 gevallen heeft deze ouder zelf ook te maken (gehad) met een emotioneel afwezige ouder (vaak vader). 

Ouder type 2

Dit type is vaak erg sociaal-emotioneel betrokken bij de kinderen. Brengt ook vaak meer tijd door met de kinderen, waardoor deze ouder ook meer wordt geconfronteerd met “gedoe” rondom afspraken, regels en schoolwerk. Dit type is vaak vermoeid, heeft daardoor een korter lontje, sneller geïrriteerd en minder consequent. Dit type heeft vaak het gevoel alle ballen in zijn/haar eentje in de lucht te moete houden. De andere ouder vindt deze ouder vaak te soft in de aanpak naar de kinderen toe.

Ouders, vorm samen een topteam

Wat nou als jullie allebei gelijk hebben? Jullie kunnen  elkaar juist versterken en hebben elkaar nodig. Type 2 kan type 1 een beetje afremmen en de sociaal emotionele kant uitleggen. Type 1 kan aangeven waar de grenzen liggen en type 2 helpen die ook te hanteren. Samen zoeken naar een balans tussen begrenzen en ruimte geven. Samen kunnen jullie een topteam zijn. Je hebt elkaar dan wel nodig (ook als je niet meer bij elkaar woont). Praat met elkaar, bespreek (zonder oordeel) elkaars aanpak en wensen voor wat betreft de opvoeding. Zorg voor een plan van aanpak waar jullie allebei achter staan. Communicatie is de sleutel. Zowel tussen ouders onderling als tussen ouder-tiener. Jullie willen uiteindelijk geen van allen deze sfeer en ruzies, wees daar bewust van. Doorbreek het met elkaar. Lukt dat niet? Zorg dan dat jullie hulp zoeken. Hulp zoeken gebeurt vaak op het initiatief van type 2, type 1 vindt dit vaak (nog) niet nodig. Het zoeken van hulp als gezin is vaak al een eerste grote stap naar positieve verandering.

Pubers

Pubers krijgen voor hun gevoel vaak de schuld van de onrust in huis. De oorzaak daarvan is onder andere dat pubers, vooral jongens, hun emoties en worstelingen vooral via (dwars) gedrag uiten. Ze reageren boos, luisteren niet, zitten op hun kamer of gaan veel weg van huis. Daarnaast willen ze graag gehoord worden. Daarom geven ze vaak hun mening over de regels van hun ouders, wat vaak eindigt in een hevige strijd. Er is altijd een reden voor dit (lastige) gedrag. De pubers willen een boodschap overbrengen met hun gedrag. Het is de taak van ouders om te achterhalen wat die boodschap is. Dit is een van de vaardigheden die je leert in de cursus “Positief motiveren doe je zo!”

Schreeuwen uit onmacht

Wanneer een gezin zich in deze situatie bevindt, luistert niemand meer naar elkaar. De gezinsleden kunnen elkaar niet meer echt bereiken. Iedereen is alleen nog maar bezig met het vervullen van zijn/haar eige behoefte, daardoor is er geen ruimte voor de behoefte van de ander. De behoeftes botsen. Als je het idee hebt dat er niet naar je geluisterd wordt, is de kans groot dat de ander hetzelfde gevoel heeft…. Schreeuwen zorgt voor nog meer spanning en negativiteit in huis, niemand vindt dat prettig. Om die reden gaat iedereen op eieren lopen om te voorkomen dat de bom gaat barsten. Maar op een zeker moment gaat hij toch weer barsten. Je wilt dat zo lang mogelijk uitstellen. Dat is slopend.

Je bent niet meer graag thuis

Het gevolg is dat niemand meer graag thuis is, want daar is het niet meer gezellig. Pubers zijn bang dat hun ouders gaan scheiden en/of dat hun ouders niet (meer) van hen houden. Sommigen geven daarom ook aan dat ze uit huis willen of niet meer bij het gezin willen horen. Dat doet de ouders pijn en verdriet. Het gezin is in een negatieve spiraal terecht gekomen. Ze willen het anders, maar hoe dan?

Wat een extern iemand kan doen om hieraan te werken als gezin

Als je onderdeel bent van de thuissituatie is het moeilijk om er zonder emotie naar te kijken. Maar met een onafhankelijk iemand erbij kun je leren vanuit een “helikopter” naar de situatie te kijken. Dat zorgt ervoor dat je even uit de emotie stapt en er van een afstandje naar gaat kijken. Dan kun je met elkaar bespreken wat er nou eigenlijk gebeurde voordat het misging.

Kinderen en pubers weten precies de vinger op de zere plek te leggen

Als je openstaat voor de feedback van je puber – hoewel het soms erg confronterend is – is deze feedback vaak ontzettend leerzaam én verhelderend. En als het lukt om naar je kinderen te luisteren, zullen zij zich ook direct gezien, gehoord en serieus genomen voelen. Dat is de eerste stap om uit de negatieve spiraal te komen en in de richting van (weer) een harmonieus gezin te gaan. Het kàn, ook al heb je er misschien nu even geen vertrouwen meer in.

Wat kan begeleiding van buitenaf opleveren?

• Je weet als ouder wat jouw rol in het geheel is en wat je kan doen om de sfeer een positieve wending te geven.
• Je weet wat je als ouder kan doen om écht in contact met je puber te komen en blijven.
• ‘s Avonds weer gezellig als gezin eten en tegelijkertijd ontspannen bijkletsen.
• Ook andere gesprekken voeren dan over schoolzaken.
• Afspraken kunnen maken met elkaar en dat ze ook worden nageleefd.
• Vertrouwen hebben in elkaar, waardoor je elkaar ook meer ruimte en vrijheid durft te geven.
• Goede gesprekken met je pubers, zodat je weet hoe het met ze gaat en wat er bij hen leeft.
• Als er onenigheid ontstaat, weten jullie hoe je hier op een rustige manier mee om kan gaan.